به نقل از «ایران آنلاین»

چرخش صنعت نفت در برنامه هفتم

تاریخ انتشار: ۲۳ شهریور ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۰۱۳۰۷۶

سیاست‌های کلی برنامه هفتم توسعه روز دوشنبه در اجرای بند یک اصل ۱۱۰ قانون اساسی، از سوی رهبر معظم انقلاب به سران سه قوه، رئیس مجمع تشخیص مصلحت و رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ابلاغ شد.

روزنامه ایران: پس از آن، رئیس‌جمهور، سازمان برنامه و بودجه را مکلف کرد هر چه سریع‌تر برنامه هفتم توسعه را متناسب با سیاست‌های کلی این برنامه تدوین کند و در مسیر بررسی و تصویب در هیأت دولت قرار دهد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

بخشی از این ابلاغیه مربوط به صنعت نفت است. از جمله افزایش حداکثری تولید نفت خام و گاز طبیعی در میادین مشترک، افزایش ضریب بازیافت در میادین مستقل، افزایش ارزش‌افزوده از طریق تکمیل زنجیره ارزش صنعت نفت و گاز و همین‌طور فعالسازی مزیت‌های جغرافیایی - سیاسی و تبدیل جمهوری اسلامی ایران به مرکز مبادلات و خدمات انرژی. سؤال اینجاست که اکنون در این موارد چه شرایطی داریم و قرار است که چه تحولی در برنامه هفتم توسعه رخ دهد؟

تولید نفت خام و گاز طبیعی در میادین مشترک
ظرفیت تولید نفت خام و گاز طبیعی ایران به ترتیب ارقامی در حدود 3,8 میلیون بشکه و یک میلیارد مترمکعب در هر روز (گاز ترش) است. اما برنامه این است که در سال‌های آتی با جذب سرمایه این ارقام بالاتر نیز برود. بویژه در میادین مشترک که در اغلب مخازن، رقبا یعنی کشورهای همسایه در حال برداشت حداکثری هستند.
چندی پیش، وزیر نفت در این باره به «ایران» گفت: «این پتانسیل وجود دارد که سقف تولید گاز و نفت کشور با در نظر داشتن تولید صیانتی افزایش پیدا کند. با توجه به حجم ذخایر هیدروکربوری می‌توانیم به تولید 5،7 میلیون بشکه نفت در روز برسیم؛ اما در صورتی که در این صنعت سرمایه‌گذاری لازم را انجام دهیم. ما هنوز سراغ بعضی میادین جدید نرفته‌ایم یا توسعه میادینی هم که توسعه داده‌ایم، هنوز کامل نشده است. میادین مشترک از جمله میادین غرب کارون در اولویت توسعه هستند.»

جواد اوجی همچنین اظهار کرد: «برنامه هفتم نیز در حالی کلید می‌خورد که در چند سال گذشته به جهت عدم سرمایه‌گذاری در این صنعت از برنامه ششم توسعه هم عقب افتادیم. برای مثال مطابق آن برنامه الان باید روزانه یک میلیارد و 250 میلیون مترمکعب در کشور تولید گاز شیرین داشته باشیم اما خب نداریم. الان نزدیک به 840 میلیون مترمکعب در روز ظرفیت تولید گاز شیرین داریم که این فاصله نشان می‌دهد سرمایه‌گذاری لازم صورت نگرفته است و از برنامه ششم عقب هستیم.»

افزایش حداکثری تولید نفت خام و گاز طبیعی بویژه از میادین مشترک درحالی در ابلاغیه رهبر معظم انقلاب آمده است که از ۲۸ مخزن مشترک، ایران در ۱۵ میدان فعال است و توسعه ۱۳ میدان دیگر یا در نقطه صفر است و اقدامی انجام ‌نشده، یا طرح توسعه میدان در جریان است و هنوز میدان به تولید مطلوب نرسیده است. از جمله اقدامات یک سال اخیر در زمینه تولید حداکثری در میادین مشترک می‌توان به تعیین‌تکلیف توسعه 14 میدان نفتی مشترک کشور، پیشبرد اجرای 18 مورد از مهم‌ترین پروژه‌ها و طرح‌های توسعه و نگهداشت تولید در میادین مشترک گازی با ایجاد زمینه بیش از 20 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در این میادین، هدفگذاری برای توسعه یکپارچه میادین نفتی غرب کارون و امضای تفاهمنامه 7 میلیارد دلاری میدان آزادگان با سرمایه‌گذاری 6 بانک و 6 شرکت اکتشاف و تولید داخلی منتخب، هدفگذاری برای تولید حداکثری نفت و گاز از میدان مشترک پارس جنوبی و انجام اقداماتی مانند توسعه فاز 11 اشاره کرد. علاوه‌بر این انعقاد قرارداد و انجام عملیات اجرایی میدان مشترک نفتی سهراب که بزودی بهره‌برداری از آن آغاز می‌شود، تکمیل طرح نگهداشت توان تولید میدان نفتی مشترک نفت‌شهر در استان کرمانشاه، آغاز فرایند مناقصه توسعه میدان مشترک چنگوله در استان ایلام و اخذ مجوز لازم از شورای اقتصاد، تکمیل فاز اول توسعه میدان مشترک نفتی آذر و آغاز عملیات توسعه فاز دوم آن در استان ایلام، آغاز فعالیت­‌های اجرایی حفر 2 حلقه چاه توصیفی در میدان مشترک نفتی اروند و استقرار دکل حفاری و آغاز عملیات حفاری در میدان مشترک گازی بلال برای اولین‌بار در دولت سیزدهم نیز در همین راستا بوده است. در این مدت، طرح توسعه و تولید نفت و گاز از میدان مشترک آرش (با کشورهای کویت و عربستان) و اعلام آمادگی برای شروع عملیات حفاری پس از موافقت شورای عالی امنیت ملی نیز نهایی شده است. همچنین دو دکل حفاری و عملیات ساخت جکت به منظور افزایش تولید از میدان گازی فروزان آغاز شده است. در همین حال مطالعات زمین‌شناسی، مدل‌سازی مخزن و طراحی مفهومی تکمیل و عملیات اجرایی در میدان مشترک گازی «فرزاد ب» تا پایان سال 1401 آغاز خواهد شد.

به گفته هوشنگ فلاحتیان، معاون برنامه‌ریزی وزیر نفت تا پایان امسال نیز با بهره‌برداری از برخی طرح‌های توسعه‌ای در میادین نفتی مشترک از جمله آزادگان و پارس جنوبی ظرفیت تولید نفت و گاز کشور افزایش خواهد داشت اما افزایش تولید در گرو تقاضاست. برنامه این است که میزان ظرفیت تولید نفت خام تا پایان سال 1401 به میزان 4 میلیون و 38 هزار بشکه در روز و میزان ظرفیت تولید گاز نیز به حدود یک میلیارد و 56 میلیون متر مکعب در روز برسد.

ضریب بازیافت در میادین مستقل
گزارش‌های قابل استناد نشان می‌دهد که طبق برنامه ششم توسعه قرار بود تا سال 1399 ضریب بازیافت مخازن کشور به میزان یک درصد افزایش یابد، اما نه‌تنها این امر میسر نشده است، بلکه ضریب بازیافت مخازن نفت کاهش نیز داشت. به طوری که بین سال‌های 1395 الی 1398 با کاهش 4 درصدی مواجه شد. از این‌رو در برنامه هفتم توسعه بر افزایش ضریب بازیافت نفت در میادین مستقل که عمر بیشتری نسبت به میادین مشترک دارند، تأکید ویژه شده است. البته در میادین مشترک نظیر آزادگان نیز ارقام 5 تا 10 درصد برای ضریب بازیافت نفت عنوان می‌شود که به هیچ وجه مطلوب نیست، اما در میادین مستقل سالانه به‌دلیل افت ضریب بازیافت، توان تولید تحت تأثیر قرار گرفته و کاهش یافته است.

مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در گزارشی عنوان می‌کند که حدود 61 درصد از میدان‌های نفتی کشور در نیمه دوم عمر خود قرار دارند و طبیعی است که با افت فشار مخزن و کاهش تولید مواجه باشند. اما باید در این زمینه سرمایه‌گذاری شود تا روند تولید از میادین کاهشی نباشد. با توجه به حکم برنامه ششم، ضریب بازیافت مخازن کشور باید از 28,57 درصد در سال 1395 به 29,57 درصد در انتهای برنامه می‌رسید، اما 4 درصد کاهش تا ابتدای دولت سیزدهم داشته است.

محسن خجسته‌مهر، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران درباره افزایش ضریب بازیافت نفت خام می‌گوید: «از نظر حجم مجموع ذخایر نظیر نفت خام و گاز طبیعی در رتبه نخست جهان قرار داریم و این اقتدار اقتصادی و جزو مؤلفه‌های قدرت کشور است. منابع هیدروکربوری در کشور معادل هزار و 200میلیارد بشکه است و این منابع شامل نفت خام، گاز و میعانات می‌شود که بر اساس محاسبات، از این مقدار 159 میلیارد بشکه نفت قابل استحصال است که با ضریب بازیافت معمولی و توانی که داریم می‌توان آن را تولید کرد و حدود 34 تریلیون مترمکعب گاز نیز قابل استحصال است. برداشت بیشتر از ذخایر درجا با افزایش ضریب بازیافت ممکن خواهد شد و تا رسیدن به آن هزار و 200میلیارد بشکه معادل نفت درجا خیلی فاصله داریم و معنایش این است که باید برای 100سال آینده برنامه بریزیم و تجهیز پیشرفته تولید کنیم.»

تکمیل زنجیره ارزش صنعت نفت و گاز
تکمیل زنجیره ارزش صنعت نفت و گاز با افزایش ظرفیت پالایش و توسعه صنعت پتروشیمی از رسالت‌های مهم دولت سیزدهم عنوان شده است و در این زمینه نیز اقداماتی انجام گرفته است.
جلیل سالاری، مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی در این زمینه به «ایران» می‌گوید: «به منظور افزایش ارزش افزوده و توسعه زنجیره ارزش و کاهش فرآورده سنگین ته مانده در طول اجرای قانون برنامه هفتم توسعه اقداماتی را در دستور کار داریم. از جمله اینکه ظرفیت پالایشی به میزان 780 هزار بشکه در روز با اولویت احداث پتروپالایشگاه شهید سلیمانی و پتروپالایشگاه مروارید مکران -به ظرفیت 300 هزار بشکه در روز- در برنامه‌ها قرار داده‌ایم که مجموع ظرفیت پالایشی و پتروپالایشی کشور را به 3030 هزار بشکه در روز خواهد رساند. از این‌رو ظرفیت پالایشی کشور در پایان برنامه هفتم حداقل به 3 میلیون بشکه در روز می‌رسد. همچنین ارتقای کیفی و کاهش کمی نفت کوره پالایشگاه‌ها را در دست اقدام داریم که کاهش حداقل 5 درصدی سهم نفت کوره در سبد تولیدات پالایشی را به همراه خواهد داشت.»

در همین حال، مرتضی شاه‌میرزایی، مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی نیز به «ایران» می‌گوید: «ظرفیت تولید محصولات پتروشیمی در مردادماه سال 1401 نسبت به دوره مشابه سال قبل با یک درصد افزایش به حدود 91 میلیون تن رسیده است. در پایان سال 1404 نسبت به مرداد 1400، 5۲ طرح پتروشیمی با ظرفیت ۳5 میلیون تن در سال و حجم سرمایه‌گذاری کل ۲4 میلیارد دلار به بهره‌برداری می‌رسد و به همین ترتیب، ظرفیت صنعت پتروشیمی در پایان برنامه هفتم به ۱۴۰ میلیون تن خواهد رسید.»
او ادامه می‌دهد: «تحقق برنامه هفتم توسعه نیاز به ۳۶ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری دارد و در ادامه این مسیر، ظرفیت اسمی صنعت پتروشیمی در پایان برنامه هشتم به ۲۰۰ میلیون تن در سال می‌رسد که این رقم جای تأمل دارد و برای آینده همه فعالان برای هدف برنامه‌ریزی و کمک کنند.»

تبدیل ایران به مرکز مبادلات و خدمات انرژی
فعالسازی مزیت‌های جغرافیایی - سیاسی و تبدیل جمهوری اسلامی ایران به مرکز مبادلات انرژی مورد دیگری است که در سیاست برنامه هفتم در بخش انرژی به آن اشاره شده است. در این زمینه، سیاست تبدیل ایران به هاب گازی و برقی منطقه دنبال می‌شود که طی یک سال اخیر گام‌هایی در این جهت برداشته شد. از جمله آغاز سوآپ گاز ترکمنستان به جمهوری آذربایجان از خاک ایران و همین‌طور افزایش 25 درصدی صادرات گاز که با ابتکاراتی صورت گرفت. اکنون میزان صادرات سالانه گاز کشور رقمی در حدود 30 میلیارد مترمکعب است و برآورد می‌شود در قالب برنامه هفتم این رقم نزدیک به دوبرابر شود. در همین حال، آرش کردی، مدیرعامل شرکت توانیر می‌گوید: «در حال حاضر ما توان ۱۵۰۰ مگاوات صادرات برق داریم و طبق برآورد‌ها قرار است طی ۵ سال و تا ۱۴۰۵ به ۱۰ هزار مگاوات برسیم.»
بخش انرژی در اجرای برنامه ششم توسعه، نه تنها مطابق برنامه جلو نرفت بلکه در برخی از بخش‌ها عقبگرد داشت و حتی نسبت به سال نخست تضعیف شد. به همین خاطر در اجرای برنامه هفتم احتمالاً بخشی از اهداف برنامه ششم تکرار خواهد شد.

انتهای پیام/

 

منبع: ایران آنلاین

کلیدواژه: تولید نفت خام و گاز طبیعی افزایش ضریب بازیافت برنامه هفتم توسعه هزار بشکه در روز میادین مشترک میادین مستقل مدیرعامل شرکت سرمایه گذاری ظرفیت تولید زنجیره ارزش میدان مشترک برنامه ششم تولید گاز مشترک نفت میلیون تن نفت و گاز صنعت نفت

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ion.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۰۱۳۰۷۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

مقاله پژوهشگر زنجانی در همایش ملی ژئوماتیک برگزیده شد

به گزارش خبرگزاری صدا و سیمای زنجان؛ این همایش به‌عنوان بزرگ‌ترین رویداد مرتبط با فناوری‌های اطلاعات مکانی هرساله توسط سازمان نقشه‌برداری کشور و با مشارکت دانشگاه‌های برتر کشور در حوزه نقشه و اطلاعات مکانی برگزار می‌شود.

مقاله ارائه شده با موضوع "استراتژی‌های مکانی در تحقق اهداف برنامه‌های توسعه ملی؛ نگاهی ژرف به جایگاه اطلاعات مکانی در اجرا و پایش احکام برنامه هفتم توسعه" به بررسی تفصیلی برنامه هفتم توسعه کشور پرداخته و راهکاری نوین مبتنی بر اطلاعات مکانی برای اجرا و پایش صحیح احکام برنامه ارائه کرده است.

بهمن جمالی، رئیس گروه نقشه و اطلاعات مکانی سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان زنجان و نویسنده مسئول این مقاله، روز جمعه در گفتگو با خبرنگار ایرنا به تشریح چارچوب پیشنهادی در این پژوهش پرداخت و اظهار داشت: با بررسی احکام لایحه برنامه هفتم توسعه که در مراحل نهایی تصویب و ابلاغ قرار دارد، مشخص شد بیش از ۷۲ ماده از مجموع ۱۱۸ ماده برنامه هفتم با استفاده از نقشه و اطلاعات مکانی قابل اجرا و پایش است که نشان از اهمیت بیش از پیش اطلاعات مکانی دارد.

وی افزود: استان زنجان از سال ۱۴۰۱ نسبت به بهره‌برداری از زیرساخت داده مکانی (SDI) مبادرت کرده و از این رو به‌عنوان استان پیشرو در توسعه SDI، با ارائه این چارچوب، راهکاری اجرایی و فنی برای تحقق احکام برنامه هفتم توسعه پیشنهاد کرده است.

پژوهشگر دوره دکتری مهندسی سیستم‌های اطلاعات مکانی (GIS) دانشگاه تهران، گفت: در چارچوب پیشنهادی، با استفاده از سنجه‌های عملکردی پیش‌بینی شده در برنامه هفتم توسعه، شاخص‌هایی مبتنی بر اطلاعات مکانی برای پایش احکام برنامه پیشنهاد شده است.

وی گفت:با توجه به پیش بینی احداث شبکه‌های اصلی و فرعی آبیاری بخش کشاورزی و یا بیلان منابع آب و تعادل‌بخشی به سفره‌های آب زیرزمینی، داده‌های متناظر با این احکام در قالب اطلاعات مکانی در نظر گرفته شده است که توسط دستگاه اجرایی متولی داده در بستر زیرساخت داده مکانی (SDI) به‌صورت برخط ارائه می‌شود و امکان پایش میزان تحقق هر یک از بند‌ها و احکام قانون برنامه هفتم را میسر خواهد ساخت.